Hormonen en stemmingswisselingen: waarom je je soms niet jezelf voelt
Hormonen en stemmingswisselingen: waarom je je soms niet jezelf voelt
Heb je ooit gemerkt dat je de ene week vol energie zit en de volgende week prikkelbaar en emotioneel bent? Stemmingswisselingen kunnen een grote impact hebben op je dagelijks leven, en vaak spelen hormonen hierin een belangrijke rol. In deze blog ontdek je welke hormonen je stemming beïnvloeden, waarom sommige vrouwen hier meer last van hebben en wat je kunt doen om hormonale stemmingswisselingen in balans te brengen.
Wat gebeurt er hormonaal?
Verschillende hormonen hebben invloed op je stemming. Wanneer deze hormonen uit balans raken, kun je last krijgen van prikkelbaarheid, somberheid of angstgevoelens.
- Oestrogeen – Dit ‘feel-good’ hormoon beïnvloedt de aanmaak van serotonine, het gelukshormoon. Als oestrogeen piekt (bijvoorbeeld rond de eisprong), voel je je vaak energiek en zelfverzekerd. Maar als het daalt (vlak voor je menstruatie of in de overgang), kun je je prikkelbaar en emotioneel voelen.
- Progesteron – Dit hormoon werkt rustgevend en helpt je ontspannen en beter slapen. Een disbalans tussen oestrogeen en progesteron – bijvoorbeeld door stress of een verstoorde cyclus – kan leiden tot angst en emotionele instabiliteit.
- Cortisol – Het stresshormoon. Chronische stress verhoogt je cortisolniveau, wat stemmingswisselingen, paniekaanvallen en depressieve gevoelens kan veroorzaken.
Omdat je hormonen continu schommelen, afhankelijk van je menstruatiecyclus en de overgang, is het niet gek dat je stemming de ene week anders is dan de andere.
Waarom heeft de ene vrouw hier meer last van dan de andere?
Niet iedereen ervaart stemmingswisselingen even sterk. Dat komt onder andere door:
- Genetische aanleg – Sommige vrouwen zijn gevoeliger voor hormonale schommelingen.
- Neurotransmitters en serotonine – Oestrogeen stimuleert de aanmaak van serotonine. Als je van nature al een lage serotoninespiegel hebt, kan een daling van oestrogeen je extra somber maken.
- Stress – Hoe meer stress je ervaart, hoe groter de impact op je hormonen.
- De overgang – Oestrogeen en progesteron dalen structureel, wat stemmingswisselingen kan verergeren.
- Darmgezondheid – Je darmen produceren een groot deel van je serotonine. Een verstoorde darmflora kan bijdragen aan somberheid en angst.
- Insulineresistentie – Schommelingen in je bloedsuikerspiegel kunnen zorgen voor stemmingswisselingen en een verstoring van oestrogeen en progesteron.
Herkenbare klachten
Hormonale stemmingswisselingen kunnen zich uiten in verschillende klachten:
- Prikkelbaarheid en huilbuien
- Somberheid en angstgevoelens
- Slaapproblemen
- Verminderde concentratie en motivatie
Deze klachten kunnen optreden:
- Rond je menstruatie (PMS) – Veel vrouwen ervaren vlak voor hun menstruatie emotionele instabiliteit.
- Na een bevalling (postpartum) – Hormonale veranderingen kunnen leiden tot stemmingswisselingen of zelfs een postpartum depressie.
- Tijdens de overgang – Veel vrouwen ervaren depressieve gevoelens of angst zonder te beseffen dat hun hormonen de oorzaak zijn.
- Bij hormonale disbalansen – zoals insulineresistentie of schildklierproblemen.
Helaas worden deze klachten vaak afgedaan als iets wat ‘erbij hoort’, terwijl er juist veel aan te doen is.
Wat kun je eraan doen?
Gelukkig kun je met de juiste voeding, leefstijl en suppletie je hormonen ondersteunen en stemmingswisselingen verminderen.
Voeding
- Gezonde vetten – Avocado, olijfolie, noten en vette vis ondersteunen de aanmaak van hormonen.
- Eiwitten – Vis, gevogelte, vlees, peulvruchten en yoghurt zorgen voor verzadiging en stabiliseren je bloedsuikerspiegel.
- Complexe koolhydraten – Volkoren granen, zoete aardappel en peulvruchten voorkomen stemmingswisselingen door je bloedsuiker stabiel te houden.
- Groene bladgroenten – Spinazie, boerenkool en broccoli bevatten magnesium en B-vitamines die je lever ondersteunen.
- Wat je beter kunt vermijden: Suikers en bewerkte voeding veroorzaken bloedsuikerschommelingen en stemmingswisselingen.
Leefstijl
- Beweging – Wandelen, yoga of krachttraining helpen je hormonen in balans te houden en verhogen de aanmaak van serotonine en dopamine.
- Slaap – Een vast slaapritme en schermvrije avonden ondersteunen je hormonale balans.
- Ontspanning – Ademhalingsoefeningen, yoga en mindfulness verminderen stress en brengen je hormonen in balans.
Stressmanagement
- Regelmatige ontspanning – Ademhalingsoefeningen, meditatie of journaling helpen je stressniveau te verlagen.
- Grenzen stellen – Minder ‘moeten’ en vaker ‘nee’ zeggen.
- De natuur in – Wandelen in de natuur verlaagt je cortisolniveau en heeft een bewezen kalmerend effect.
Suppletie
- Magnesium – Kalmeert het zenuwstelsel en helpt bij stress.
- Omega-3 – Werkt ontstekingsremmend en ondersteunt je hersenfunctie en stemming.
- B-vitamines – Ondersteunen de lever en de aanmaak van serotonine en dopamine.
- Vitamine D – Een tekort hieraan is gelinkt aan depressies en stemmingswisselingen.
Conclusie
Stemmingswisselingen zijn niet iets waar je zomaar mee hoeft te leven. Hormonale schommelingen spelen een grote rol, maar met de juiste voeding, leefstijl en suppletie kun je je hormonen beter in balans brengen. Door bewuste keuzes te maken, kun je je stemming stabiliseren en je weer jezelf voelen.
